Achter de muziek aan verscheen op 17 juli 2021 via De Nieuwe Boekhandel, met een uiterst muzikaal omslag van de hand van Irene Mulder. 440 pagina’s, ISBN 9789403632087
Flaptekst
In dit twintigste boek sinds 2013 van Martin de Jong zit muziek. Alleen maar muziek. Op een cd van Frank Zappa belanden. Van Brian May taxigeld ontvangen. Corresponderen met Steve Vai (en geld van hem lenen). Dansen met Bootsy Collins. Duran Duran op het spoor van de Dolly Dots zetten. Freek de Jonge op dat van Harry Nilsson. Bij Simple Minds op de gastenlijst en backstage in de buurt van Pete Townshend en Archie Shepp staan. Onbeteugeld platen inslaan. David Bowie en andere grote doden herdenken. De levenslange luisterliefde voor Elvis Presley en Tom Jones bezingen. VARA’s Popgala zien en vele oude rotten en nieuwe helden nadien. Van North Sea Jazz tot The Hague Jazz. En op reportage voor Muziek Parade. Zelden eerder werd er zo schaterleuk geschreven over de passies van een omnihoor.
Recensies
Mini-odyssees van een popliefhebber
Achter de muziek aan is een verzameling verhalen van muziekomnivoor Martin de Jong, die de afgelopen decennia meer meemaakte dan de gemiddelde concertganger.
Op de website van schrijver Martin de Jong (Den Haag, 1958), buisdorp.com, staat onder het kopje schrijverspost een even treurige als hilarische opsomming van alle afwijzingen die hij tussen 1978 en 2012 van uitgevershuizen mocht ontvangen nadat hij hoopvol een manuscript had ingestuurd. Aspirerende auteurs kunnen maar beter nooit maar de lijst kijken. Ze zouden er wellicht plaatsvervangend van uit het raam springen. Na de 292ste nee hield De Jong het voor gezien. Hij was niet uit het raam gesprongen en zou voortaan zelf zijn boeken gaan uitgeven.
Dat doet hij sinds 2013 bij De Nieuwe Boekhandel en zijn productie is indrukwekkend. Zijn net verschenen boek Achter de muziek aan is alweer nummer twintig sinds hij de zaken in eigen hand nam.
Achter de muziek aan is een vlot en luchtig geschreven verzameling teksten over de popconcerten die hij bezocht, over zijn grote liefde voor Queen, Zappa, Elvis, Tom Jones. Over zijn overigens terechte ergernis aan de gemakzuchtige leuterstukjes over muziek die Mart Smeets (‘Mart Zwets’) per strekkende meter afscheidt en over de platen die De Jong kocht, in alle denkbare stijlen. Want hij is een omnivoor, die zich laat leiden door het simpele adagium van Duke Ellington, dat er maar twee soorten muziek zijn, goede en slechte.
Veel brutaler
De concertverslagen zijn meestal terug te voeren op eigen archiefmateriaal van soms al decennia oud, dat later in herziene versies op De Jongs weblog terechtkwam. Die concertreizen zijn luchtig getoonzette mini-odysees, waarin hij meer meemaakt dan de gemiddelde concertganger, domweg omdat hij veel brutaler is. Bij Queen doet hij zich voor als journalist, waardoor hij bij soundchecks aanwezig kan zijn en gitarist Brian May hem uiteindelijk 5 pond in de hand stopt om een taxi te kunnen betalen.
Bij de mooie verhalen over Zappa, die uitgebreid in het boek voorkomt, blijkt het een kwestie van contacten te zijn, met radiomaker en Zappa-intimus Co de Kloet als centrale figuur. Maar ook op eigen kracht komt hij ver, gewoon door leden van de band bij de artiesteningang aan te spreken bijvoorbeeld, onder het mom, als ze je gezicht eenmaal kennen, gaan de dingen altijd gemakkelijker.
Terloopse plaagstoot
De Jongs moment of fame is het gevolg van een terloopse plaagstoot in de richting van Zappa-percussionist Ed Mann (hij ontmoet hem bij de artiesteningang), die een paar weken voor het concert in Ahoy (1988) in Londen op de marimba de mist in was gegaan tijdens het nummer Dickie’s Such An Asshole. Als Zappa ter ore komt dat een fan zich bij Mann heeft beklaagd, meldt hij dat tijdens de show. Dat moment wordt in 1991 vereeuwigd op het album Make A Jazz Noise Here, aan het einde van Stinkfoot. De Jong weet zich vanaf dat moment onsterfelijk.
Aanstekelijk is ook zijn liefde voor Elvis. Tot zijn grote genoegen worden enkele stukjes van zijn hand geplaatst in het tijdschrift Elvis Monthly. Misschien wat overmoedig geworden stuurt hij daarna een paar korte verhalen naar The New Yorker, maar daar bedanken ze beleefd.
Wat betreft structuur is Achter de muziek aan een rommeltje. Waarom staan alle Zappa- en Queenverhalen niet achter elkaar, of op zijn minst in chronologische volgorde? Wat moet dat vreemde ‘Intermezzo’ daar, vanaf pagina 263, waarin De Jong opeens verslag doet van de voortgang van het boek dat hij aan het schrijven is? Niettemin is het een leuke bundeling stukken, die vooral de oudere jongeren zullen aanspreken. (Het Parool, Erik Voermans, 9 augustus 2021)
Geweldig!
Martin de Jong schrijft niet alleen fantastische fictie maar ook prima non-fictie. Dat blijkt nu wel. In zijn kloeke boek Achter de muziek aan beschrijft hij zijn jaren als jonge popjournalist. Hij heeft zich weten “binnen te dringen” in onder meer de entourage van Queen en Frank Zappa. Als er 1 is die alles weet hoe het er aan toe ging backstage bij Queen en Zappa, dan is het Martin de Jong wel. Hij was ook aanwezig bij vele tientallen soundchecks en repetities en uiteraard vele, vele optredens. Het interview met de leden van Duran Duran is gewoon hilarisch. Verder blijkt Martin een waarlijk Elvis Presley professor. Het is bijna ongelooflijk hoeveel feitenkennis Martin de Jong heeft over The King of Rock ’n Roll. Zijn werk als muziekliefhebber en als popjournalist bracht Martin de Jong Vele malen naar Duitsland en Engeland. Dit boek is écht een must have voor de ware popmuziekliefhebber. (Bol.com, Hannesz1956, vijf sterren)
In deze kloeke bundel staat een aantal bijdragen die de auteur jaren geleden leverde aan het muziektijdschrift Muziek Parade en aan het jongerenblad Tikker. Maar de meeste stukken zijn nieuw. De popmuziek die aan de orde komt, is dat niet. Zo is er veel aandacht voor onder meer Elvis Presley, de Stones, Frank Zappa, Queen en Duran Duran. Het opvallendste stuk is misschien wel het lange pleidooi voor het werk van Tom Jones, een zanger die in het algemeen niet tot de serieuze popmuziek wordt gerekend. De bundel vormt geen consistent geheel en ontbeert diepgang en visie. De auteur (1958) doet niet veel meer dan feitjes oplepelen, niet alleen over de popmuziek en de popmuzikanten die hij bespreekt, maar vooral ook over hemzelf. Maar is het, om maar wat te noemen, interessant om te weten welke platen hij allemaal heeft gekocht in de loop van vele jaren? Of wat de omvang is van de kaartjes van de concerten die hij bezoekt? Of welke popsterren hij om een handtekening heeft gevraagd? Beneden alle peil is de manier waarop de schrijver uithaalt naar popcriticus/dichter Elly de Waard. Verzameling stukken over popmuziek die weinig diepgang hebben en waarin de schrijver zichzelf te veel op de voorgrond plaatst. (NBD Biblion)
Een boek van Martin de Jong lezen is voor mij persoonlijk altijd wel een aangename ervaring. Ik volg hem al van zijn debuut in 2001 met Zoute Griotten, een te gek boek, dat van meet af aan mijn hart gestolen heeft en dat ik altijd even charmant ben blijven vinden. Ondertussen verschenen er nog heel wat andere boeken van deze veelschrijver. In 2017 verliet hij de fictie even om terug te blikken op eigen herinneringen aan schrijvers en het schrijven in Schrijverijschrijverij. Schrijverijschrijverij is een heel verrijkend boek, niet alleen voor de voor de literatuurfreak, maar voor ook gewoon voor iedereen die graag goed geschreven schrijfsels over het literaire reilen en zeilen in de literaire wereld leest.
Ondertussen is hij reeds aan zijn twintigste boek toe en daarin uit hij deze keer een andere grote passie die voor muziek die we eerder mochten savoueren in ander werk, zoals onder andere het aangrijpende Livia.
In deze mooie novelle verweeft hij heel geraffineerd de genegenheid tussen een man en een vrouw die mekaars tegenpolen zijn en waar ook het leven en werk van Frank Sinatra een belangrijke rol in spelen.
In Achter de muziek aan laat de auteur echter alle muziekteugels los. In een flink aantal teksten maakt hij ons deelgenoot van zijn indrukken over de popconcerten die hij bezocht, over zijn grote liefde voor Queen, Zappa, Elvis, Tom Jones. Anekdotes en merkwaardige belevenissen kan de lezer haast op elke pagina meemaken. Zo zijn er hilarische feiten zoals Martin die Op een cd van Frank Zappa belandt en dezelfde Martin die op een vrij originele manier Duran Duran op het spoor van de Dolly Dots zet en Freek de Jonge op dat van Harry Nilsson. Hij pendelt Van North Sea Jazz tot The Hague Jazz en gaat op reportage voor Muziek Parade. Zijn grote liefde voor muziek zet hem aan om onbeteugeld platen in te slaan en daar waar mogelijk zijn bewondering voor zijn grote helden , levend of dood te uiten. Het is door die mix van kennis, adoratie en milde humor dat achter de muziek aan werkelijk een fascinerend boek geworden. Dat heet dan zoals Raymond van het Groenewoud het zo mooi zingt ‘Liefde voor muziek’. Night of the Proms Antwerpen 1992: Raymond van het Groenewoud: Liefde voor Muziek. (Lang zullen we lezen!, André Oyen)
© Copyright Martin de Jong, Den Haag. Alle rechten voorbehouden.